Verschillen tussen merk en handelsnaam

Hier gaan wij in op de relatie merk en handelsnaam. Eerst worden de overeenkomsten behandeld, dan de verschillen en tenslotte wordt ingegaan op de gevolgen hiervan, ook met het oog op verwarring tussen deze twee rechten.

Overeenkomsten tussen merken en handelsnamen
Bedrijfsnamen, de wet spreekt van handelsnamen, worden bij de Kamer van Koophandel (K.v.K.) geregistreerd. Dit is het handelsregister waar elke ondernemer jaarlijks voor betaalt.
Art 5 van de Handelsnaamwet verbiedt het gebruik van een handelsnaam voor een onderneming welke lijkt op een oudere handelsnaam indien er kans bestaat op verwarring tussen de twee ondernemingen waarbij onder andere rekening gehouden moet worden met de vestigingsplaats.
Art 5a van deze wet verbiedt vervolgens ook het gebruik van een handelsnaam die overeenkomt met een merk, indien daardoor kans op verwarring ontstaat .
Zoals u kunt lezen in het onderdeel Merken (links aanklikken) biedt een merkregistratie een op het eerste gezicht vergelijkbare bescherming. Ook hier gaat het om:

1 vergelijkbare tekens
2 verwarringsgevaar
3 vergelijkbare activiteiten.

Toch worden deze criteria in het handelsnaamrecht beperkter ingevuld dan in het merkenrecht. In het merkenrecht en het handelsnaamrecht geeft het gevaar voor verwarring de grens van de bescherming, ongeacht de criteria. In het handelsnaamrecht is deze verwarring een verwarring tussen bedrijven. Een product onder uw naam kan dergelijke verwarring nooit veroorzaken, althans daar gaat de handelsnaamwet van uit. In het merkenrecht is deze verwarring tussen de producten/diensten van bedrijven. Deze laatste verwarring wordt eerder aangenomen, waardoor het merkenrecht zelfs in het geval van de hiergenoemde criteria verder gaat dan het handelsnaamrecht.

Verschillen tussen merken en handelsnamen
De verschillen tussen merk en handelsnaam zijn, in telegram stijl:

1 een handelsnaam is in essentie lokaal
2 een logo is geen naam, en dus niet als handelsnaam beschermd
3 de handelsnaamwet is niet van toepassing op producten, waardoor een ander uw bedrijfsnaam op zijn spullen mag zetten.

Dit betekent dat wanneer u vertrouwt op de bescherming van uw inschrijving in het handelsnaamregister, u slechts een bescherming heeft tegen inbreuk in uw vestigingsgebied, waarbij deze bescherming ook nog eens beperkt is. Gebruikmaken van deze bescherming is verder erg kostbaar, want uw advocaat zal veel moeten bewijzen, terwijl u waarschijnlijk bezwaar zult maken tegen het gebruiken (lees openbaar maken) van sommige bewijsmiddelen. Klantenlijsten beschouwt u als strikt vertrouwelijk, maar uw advocaat zal ze nodig hebben.

Vele ondernemingen hebben niet alleen een naam, maar ook een herkenningsteken. Dit teken valt niet onder de bescherming van de handelsnaamwet, en is dus, behoudens merkenbescherming, geheel onbeschermd.

Als u bijvoorbeeld computers samenstelt en handelt in de onderdelen hiervan, heeft u veel kennis nodig van deze onderdelen, want niet alles kan samen in een apparaat verwerkt worden. Daarnaast is het niet altijd eenvoudig om aan nieuwe onderdelen te komen. Dus zult u, opdat u voldoende kunt verkopen, een goede naam op dienen te bouwen, en niet willen dat bijvoorbeeld een landelijke winkelketen computers voorziet van uw bedrijfsnaam. Dan dient u wel een merkregistratie te hebben, anders staat u met lege handen.

Wat zijn de gevolgen van de verschillen en overeenkomsten tussen merk en handelsnaam voor mij als ondernemer?
Het merkenrecht beschermt tegen elk gebruik in het commerciële verkeer van het merk (of een daarmee overeenstemmend teken) voorde waren en/of diensten waarvoor het is ingeschreven (en daaraan soortgelijke waren en/of diensten). Het gebruik als handelsnaam is duidelijk gebruik in het commerciële verkeer. Met andere woorden, alle handelsnamen kunnen in conflict komen met merken.
Daarnaast levert een merk extra bescherming op, bijvoorbeeld tegen gebruik op producten, of gebruik buiten uw regio. Een in Nederland geldig merk betreft altijd de gehele Benelux. België en Luxemburg krijgt u er dus gratis bij, maar omgekeerd zijn dus merken die op België zijn gericht ook allemaal hier geldig.

Het mag duidelijk zijn dat bescherming op grond van de merkenwetgeving veel verder gaat dan die van de handelsnaamwet. Vandaar dat het voor alle producenten van belang is om de namen van hun producten als merk te laten beschermen, uiteindelijk zijn deze anders geheel vrij. Daarnaast is het echter ook voor handelaren en andere dienstverleners, die niet alleen lokaal actief zijn, van groot belang.

Omgekeerd is het dan ook voor de naam van een nieuw bedrijf van groot belang dat deze naam ook in merkenopzicht vrij is. Gegeven dat er meer dan 4 maal zoveel merken geldig zijn dan dat er handelsnamen zijn geregistreerd, en deze merken ook meer bescherming genieten, mag het duidelijk zijn dat van deze merken in beginsel meer te vrezen valt.

Indien u inbreuk maakt op een merk (of handelsnaam) van een ander, kan dit voor de rechter komen. Deze zal, als er inderdaad sprake is van inbreuk, uitspreken dat u het merk niet meer kunt gebruiken op straffe van een dwangsom. Meestal wordt dan een (erg korte) termijn gegeven om een nieuwe naam te kiezen, van twee tot vier weken.
Dat betekent dan dat àlle activiteiten die in het verleden zijn ondernomen om naamsbekendheid te verkrijgen in één klap weg zijn. Daarnaast kan, als er sprake is van opzet (of van verwijtbare nalatigheid) beslag worden gelegd, zelfs op apparatuur.

Vandaar dat wij aanraden niet te vertrouwen op het handelsnaamregister, niet als bescherming maar ook niet bij het kiezen van een naam. Door ons een onderzoek naar mogelijk conflicterende merken te laten verrichten, en bij positieve uitkomst ons de naam als merk te laten deponeren, voorkomt u veel onaangename verrassingen.

Heeft u liever een voorbeeld, klik dan op voorbeeld.